شرح حال آخوند ملاّمحمّد ابراهيم دهكردى(جدّاعلاى نگارنده)
ايشان جدّ مادرى سيد ابوالقاسم دهكردى مى باشد. پدر ايشان ملاّ على اكبر و جدّشان ملاّ على جان، هر دو اهل علم و تقوا بوده اند. چنانچه خود در عبرت نامه كه در سال 1275 قمرى نوشته اند، آبا و اجداد و اسلاف ايشان از اهالى گيلان بوده اند.(89) به هر حال آخوند ملاّ محمّد ابراهيم از شاگردان سيد حجة الاسلام على الاطلاق آية اللّه العُظمى محمّد باقر شفتى(قدس سره) است. وى در اصفهان اشتغال به تحصيل داشته و به درجه اجتهاد رسيد. ايشان در مسجد محلّه نو اقامه جماعت مى نموده و به نشر احكام و اصلاح امور مردم اهتمام تمام داشته است به طورى كه آية اللّه مير سيد حسن مُدرس (استاد ميرزاى شيرازى) در باره ايشان فرمود: محلّه ما از بركت وجود آن نور چشم، گلستان شده است.(90)
ايشان پس از سالها اقامت در اصفهان، به درخواست اهالى شهر كرد از سيد حجة الاسلام شفتى، براى اعزام آخوند ملاّ محمّد ابراهيم به آن ديار، پس از سفارش حجة الاسلام شفتى عازم شهركرد مى شوند و به اقامه نماز جمعه و جماعت و حلّ و فصل مشكلات مردم مى پردازند و با اجازه اجتهادى كه از سيد حجة الاسلام شفتى داشته به عنوان حاكم شرع چهارمحال احكام شرعى را اجرا مى كردند.
سيد حجة الاسلام در نامه اى به رؤساى چهار محال و بختيارى درباره ملاّ محمّد ابراهيم چنين نوشته اند:
«عالى جناب مُقدس القاب، محامد صفات، محاسن اخلاق، فضائل مآب، آخوند ملاّ محمّد ابراهيم كه از معتمدين علما است روانه آن حدود نموده باشيم و جمعى كثير از اهالى مدتى معطل بودند با آن كه وجود عالى جناب معظم له در اصفهان بسيار بسيار ضرورى بود، به جهت اجابت مسلمانان، راضى شديم به تشريف آوردن ايشان به آن حدود... و نظر به اين كه عالى جناب معظم له از معتمدين علما مى باشند البته البته كمال احترام از ايشان منظور داشته، شما و اهالى آنجا به نماز جماعت ايشان منتفع شويد.»
حرّره خادم الشريعه،
فى الواحد و العشرين من ذيحجة الحرام 1264 قمرى.(91)
ايشان نماز را در مسجد قديمى اتابكان جنب امامزاده حكيمه و حليمه خاتون(عليهما السلام)، كه هم اكنون نيز موجود است اقامه مى كردند. آخوند ملاّ محمّد ابراهيم در تمام عمر با مساعدت آية اللّه سيد محمّدباقر دهكردى داماد خود و پدر سيد ابوالقاسم دهكردى، امورات مردم شهركرد را با نهايت درايت انجام مى دادند و در تمام مراحل زندگى يار و ياور يكديگر بودند.
در «مكارم الآثار» مى نويسد:
«به هر حال مرحوم سيد ابوالقاسم صاحب عنوان، از اعاظم علما و فقهاى اصفهان بود از دختر ملاّمحمّد ابراهيم دهكردى كه مانند سيد محمّد باقر پدر خودش هر دو از علماى دهكرد بودند...(92)
شرح حال آخوند ملاّمحمّد حسن دهكردى(93) (جد نگارنده)
عالم ربانى آقا يوسف آل ابراهيم
فرزند آخوند ملا محمد حسن دهكردى(قدس سرهما)
شرح حال آخوند ملاّ محمّد حسين دهكردى
مرحوم آية اللّه آقا ابراهيم آل ابراهيم فرزند آخوند ملا محمد حسين دهكردى
شهيد آية الله آقا جلال الدين دهكردى
فرزند آخوند ملا محمد حسين دهكردى(قدس سرهما)
شرح حال شهيد آية اللّه آقا جلال الدين بت شكن(قدس سره)
شرح حال برادران و برادر زاده هاى آية اللّه دهكردى
1 ـ آية اللّه سيد محمّد جواد دهكردى (1265 ـ 1310 هـ.ق.)
آخوند ملاّ محمّد كاشانى معروف به آخوند كاشى درباره سيد محمّد جواد دهكردى فرموده اند:
«من در عمرم چهار سيّد خيلى خوب ديده ام يكى از آنها سيد محمّد جواد دهكردى بود.»(103)
حاج آقا جواد نجفى و حجة الاسلام و المسلمين حاج آقا جعفر امامى
2ـ عالم ربّانى سيدمحمّددهكردى(107)، معروف به سيدمحمّدامام جمعه
عالم ربانى سيد محمد دهكردى و آخوند ملا محمد حسين دهكردى(قدس سرهما)
3 ـ عالم ربانى آخوند سيد محمود دهكردى
4 ـ عالم ربانى و عارف صمدانى سيد احمد نوربخش دهكردى
عالم ربانى حاج سيد احمد به اتفاق برادر خود آية الله سيد ابوالقاسم دهكردى(قدس سرهما)
شرح حال فرزندان آية اللّه دهكردى
عالم ربانى آقا حسين دهكردى(قدس سره) فرزند آية الله العظمى دهكردى(قدس سره)
«والسلام عليكم و على عباد اللّه الصالحين»
كتابنامه
1. اعيان الشيعه، سيد محسن امين.
2. الاستشفاء بالتربة الحسينية، ابوالمعالى كلباسى.
3. اربعين حديث، امام خمينى.
4. الاجازة الكبيرة، آية اللّه مرعشى نجفى.
5. بحار الانوار، علامه مجلسى.
6. بانوى مجتهده ايرانى، باقرى بيدهندى.
7. تذكرة القبور، سيد مصلح الدين مهدوى.
8. تاريخ علمى و اجتماعى اصفهان، سيد مصلح الدين مهدوى.
9. تاريخ حكما و عرفا، منوچهر صدوقى سُها.
10. حقايق الاصول، آية اللّه حكيم.
11. حكم نافذ آقا نجفى، موسى نجفى.
12. ريحانة الادب، مدرس تبريزى.
13. زندگانى آية اللّه چهارسوقى، سيد محمّد على روضاتى.
14. شناخت سرزمين چهارمحال، كريم نيكزاد.
15. غرر الحكم، آمدى.
16. فوائد الرضوية، شيخ عباس قمى.
17. فرهنگ عميد، حسن عميد.
18. القبسات، عادل علوى.
19. الكُنى و الالقاب، محدّث قمى.
20. گنجينه دانشمندان، محمّد رازى.
21. نهج البلاغه، سيّد رضى.
22. نُقباء البشر، آغابزرگ تهرانى.
23. وحيد بهبهانى، على دوانى.
24. المسلسلات، دكتر سيد محمود مرعشى.
25. مكارم الآثار، معلم حبيب آبادى.
26. منبر الوسيله، آية اللّه سيد ابوالقاسم دهكردى.
27. مجله حوزه، شماره هاى 31، 33 و 65.
28. مجموعه ارباب معرفت، تدوين: محمّد حسين رياحى.
29. يادنامه آية اللّه سيد بحر العلوم ميردامادى، سيد مصلح الدين مهدوى.
30. ترتيب اسانيد كافى، جلد اوّل، چاپ آستان قدس رضوى.
پىنوشتها:
89 ـ شناخت سرزمين چهارمحال، ج 1، ص 597.
90 ـ همان، ص 593.
91 ـ همان، ص 594.
92 ـ مكارم الآثار، ج 6، ذيل وقايع سال 1272 قمرى، 2010.
93 ـ آخوند ملاّ محمّد حسن، جدّ پدرى بنده مى باشند و نسبت ما به سه واسطه (پدر، پدربزرگ، آقاعلى) به ايشان مى رسد. به شكر الهى و أنفاس قُدسى آن بزرگوار و همچنين پدرشان آخوند ملاّ محمّد ابراهيم، اين جانب و برادرانم اكنون در حوزه علميه مقدسه قُم مشغول تحصيل هستيم. و در جوار حضرت معصومه(عليها السلام)، ساكن مى باشيم و از محضر مراجع و بزرگان دين بهره مند مى گرديم.
94 ـ شناخت سرزمين چهار محال، ج 1، ص 607، نقل از بستان السياحة.
95 ـ پدر بزرگ بنده حاج آقا مهدى جلالى نقل مى كردند: روزى با پسرعمه خود، حضرت آية اللّه حاج آقا ميرزا دهكردى(قدس سره) به خدمت حاج آقا رحيم ارباب(قدس سره) رسيديم. بعد از اين كه مرحوم حاج آقا رحيم ارباب(قدس سره)من را شناختند فرمودند: من پيش جدّ شما ـ آخوند ملاّمحمّد حسن ـ درس خوانده ام.
96 ـ شناخت سرزمين چهارمحال، ج 1، ص 607.
97 ـ تاريخ حكما و عرفا متأخر بر صدر المتألهين، ص 125.
98 ـ محل قبر در شهركرد، خيابان شريعتى، رو به روى كارخانه برق سابق، كوچه 61 مى باشد.
99 ـ همان، صص 617ـ620.
100 ـ شناخت سرزمين چهارمحال، ج 1، ص 617.
101 ـ قابل ذكر است بعد از اين واقعه جانسوز جدّ حقير به پاس احترام اين عالم مجاهد و باقى ماندن نام و خاطره او در أذهان و به خاطر نسبتى كه با ايشان داشتند و آقا جلال الدين عموزاده شان بودند فاميل خود را جلالى قرار دادند.
102 ـ المسلسلات، ج 2، ص 33.
103 ـ شناخت سرزمين چهارمحال، ج 2، ص 115.
104 ـ دانشمندان و بزرگان اصفهان، ص 244; شناخت سرزمين چهارمحال، ج 2، صص 115 ـ 118.
105 ـ فرزند ايشان حضرت حجة الاسلام والمسلمين حاج آقا جعفر امامى (داماد حاج آقا ميرزا دهكردى) بعد از فوت حاج آقا ميرزا دهكردى، در مسجد سُرخى به جاى ايشان اقامه نماز جماعت و وعظ و خطابه فرموده و به علاوه داراى دفتر ازدواج بودند. ايشان در سال 1369 شمسى رحلت نموده و در جوار امامزاده سيد محمّد اصفهان دفن شدند.
106 ـ محمّد جواد چند ماه بعد از فوت پدر به دنيا آمد و لذا نام پدر را بر او نهادند.
107 ـ همسر ايشان دختر دائى خود، آخوند ملاّ محمّد حسين دهكردى بوده است چنانچه گذشت آقا سيد ابوالقاسم دهكردى هم داماد ملاّ محمّد حسن دهكردى، بوده اند.
108 ـ مكارم الآثار، ج 6، 2010.
109 ـ تذكرة القبور، ص 114، شناخت سرزمين چهارمحال، ج 2، ص 32.
110 ـ قابل ذكر است آية اللّه دهكردى چند دختر داشته اند كه يكى از آنها همسر عالم ربانى آقا يوسف آل ابراهيم فرزند آخوند ملاّ محمّد حسن دهكردى بود و ديگرى همسر آية اللّه حاج ميرزا دهكردى بوده، و سوّمى همسر سيد محمّد جواد دهكردى عموزاده خود بوده است.
89 ـ شناخت سرزمين چهارمحال، ج 1، ص 597.
90 ـ همان، ص 593.
91 ـ همان، ص 594.
92 ـ مكارم الآثار، ج 6، ذيل وقايع سال 1272 قمرى، 2010.
93 ـ آخوند ملاّ محمّد حسن، جدّ پدرى بنده مى باشند و نسبت ما به سه واسطه (پدر، پدربزرگ، آقاعلى) به ايشان مى رسد. به شكر الهى و أنفاس قُدسى آن بزرگوار و همچنين پدرشان آخوند ملاّ محمّد ابراهيم، اين جانب و برادرانم اكنون در حوزه علميه مقدسه قُم مشغول تحصيل هستيم. و در جوار حضرت معصومه(عليها السلام)، ساكن مى باشيم و از محضر مراجع و بزرگان دين بهره مند مى گرديم.
94 ـ شناخت سرزمين چهار محال، ج 1، ص 607، نقل از بستان السياحة.
95 ـ پدر بزرگ بنده حاج آقا مهدى جلالى نقل مى كردند: روزى با پسرعمه خود، حضرت آية اللّه حاج آقا ميرزا دهكردى(قدس سره) به خدمت حاج آقا رحيم ارباب(قدس سره) رسيديم. بعد از اين كه مرحوم حاج آقا رحيم ارباب(قدس سره)من را شناختند فرمودند: من پيش جدّ شما ـ آخوند ملاّمحمّد حسن ـ درس خوانده ام.
96 ـ شناخت سرزمين چهارمحال، ج 1، ص 607.
97 ـ تاريخ حكما و عرفا متأخر بر صدر المتألهين، ص 125.
98 ـ محل قبر در شهركرد، خيابان شريعتى، رو به روى كارخانه برق سابق، كوچه 61 مى باشد.
99 ـ همان، صص 617ـ620.
100 ـ شناخت سرزمين چهارمحال، ج 1، ص 617.
101 ـ قابل ذكر است بعد از اين واقعه جانسوز جدّ حقير به پاس احترام اين عالم مجاهد و باقى ماندن نام و خاطره او در أذهان و به خاطر نسبتى كه با ايشان داشتند و آقا جلال الدين عموزاده شان بودند فاميل خود را جلالى قرار دادند.
102 ـ المسلسلات، ج 2، ص 33.
103 ـ شناخت سرزمين چهارمحال، ج 2، ص 115.
104 ـ دانشمندان و بزرگان اصفهان، ص 244; شناخت سرزمين چهارمحال، ج 2، صص 115 ـ 118.
105 ـ فرزند ايشان حضرت حجة الاسلام والمسلمين حاج آقا جعفر امامى (داماد حاج آقا ميرزا دهكردى) بعد از فوت حاج آقا ميرزا دهكردى، در مسجد سُرخى به جاى ايشان اقامه نماز جماعت و وعظ و خطابه فرموده و به علاوه داراى دفتر ازدواج بودند. ايشان در سال 1369 شمسى رحلت نموده و در جوار امامزاده سيد محمّد اصفهان دفن شدند.
106 ـ محمّد جواد چند ماه بعد از فوت پدر به دنيا آمد و لذا نام پدر را بر او نهادند.
107 ـ همسر ايشان دختر دائى خود، آخوند ملاّ محمّد حسين دهكردى بوده است چنانچه گذشت آقا سيد ابوالقاسم دهكردى هم داماد ملاّ محمّد حسن دهكردى، بوده اند.
108 ـ مكارم الآثار، ج 6، 2010.
109 ـ تذكرة القبور، ص 114، شناخت سرزمين چهارمحال، ج 2، ص 32.
110 ـ قابل ذكر است آية اللّه دهكردى چند دختر داشته اند كه يكى از آنها همسر عالم ربانى آقا يوسف آل ابراهيم فرزند آخوند ملاّ محمّد حسن دهكردى بود و ديگرى همسر آية اللّه حاج ميرزا دهكردى بوده، و سوّمى همسر سيد محمّد جواد دهكردى عموزاده خود بوده است.