بسم الله الرحمن الرحیم
 
نگارش 1 | رمضان 1430

 

صفحه اصلی | کتاب ها | موضوع هامولفین | قرآن کریم  
 
 
 موقعیت فعلی: کتابخانه > مطالعه کتاب عمل در ترازوی حق, مصطفى جعفر طيّارى دهاقان   مناسب چاپ   خروجی Word ( برگشت به لیست  )
 
 

بخش های کتاب

     FEHREST -
     FOOTNT01 -
     footnt02 -
     footnt03 -
     TRA00001 -
     TRA00002 -
     TRA00003 -
     TRA00004 -
     TRA00005 -
     TRA00006 -
     TRA00007 -
     TRA00008 -
     TRA00009 -
     TRA00010 -
     TRA00011 -
     TRA00012 -
     TRA00013 -
 

 

 
 

 

fehrest page

back page

گروه سوم :
عمده دانشمندان شيعه مى باشند كه آنان نيز ((احباط)) را به هرشكل آن - مطلق يا موازنه - انكار مى كنند و آن راباطل مى دانند، زيرا معتقدند كه عقاب مرتكب كبيره ، دائمى وهميشگى نيست ، بنابراين درمورد وى ممكن است كه استحقاق ثواب و عقاب باهم جمع شود و اين دو باهم تنافىندارند و تاءثير استحقاق ثواب و عقاب در يكديگر ممكن نيست . در بخش مربوط بهاحباط، گفتار و استدلال آنان به تفصيل مطرح شد.(894) اين گروه در خصوص موازنهو ابطال آن ، بيان داشته اند:
1- ((موازنه ))، مستلزم ((اجتماع نقيضين )) است ، زيراهر كدام از ثواب و عقاب از جهت اينكهديگرى را زايل مى كند بايد موجود باشد و از آن جهت كه به وسيله ديگرى نابود مىشود، بايد معدوم باشد.
2- ((موازنه )) مستلزم تاءثير گذاشتن معدوم در چيزى است ، زيرا وقتى اولى به وسيلهدومى نابود شد، عدم آن بايد موجب معدوم شدن ديگرى شود، اين در صورتى است كهثواب و عقاب مساوى باشند، اگر يكى اكثر و ديگرىاقل باشد، در اينكه اقل به وسيله كدام قسم از اجزاى اكثر، نابود مى گردد، اولويت وترجيحى وجود ندارد.(895)
3- علاّ مه طباطبايى ؛ مى نويسد: ((لازمه ((احباط)) و ((موازنه )) اين است ؛ انسانى كهداراى حسنات و سيّئات بوده ، براى او فقط يا حسنه باقى بماند يا سيّئه ، اين درستنيست ؛ زيرا در سوره توبه مى خوانيم .
(و آخرون اعترفوا بذنوبهم خلطوا عملا صالحا و آخر سيِّئا عسى اللّه ان يتوب عليهم انَّاللّه غفورٌ رحيمٌ)(896)
((و گروهى ديگر به گناهان خود اعتراف كردند و كار خوب و بد را به هم آميختند اميد مىرود كه خداوند توبه آنها را بپذيرد؛ به يقين ، خداوند آمرزنده و مهربان است )).
ظاهر آيه اين است كه اعمال خوب و بد با يكديگر مخلوط مى شود و به همينحال مى ماند تا اينكه خداوند متعال ، نظر رحمتى افكند و گناهان را بيامرزد و اين با((تحابط اعمال )) به هر صورت كه باشد، منافات دارد؛ علاوه بر آن ، مضمون آياتزيادى اين است كه ذات اقدس الهى ، حسنات و سيّئات را جداگانه جزا مى دهد، چنانكهبناى عقلا در اجتماع انسانى نيز به همين منوال است ، مگر بعضى از گناهان بزرگ كهاساسا رشته بندگى را گسيخته و ريشه عبوديت را از بن مى كند و اينها، مورد ((احباط))واقع مى شود)).(897)
4- جناب استاد آيت اللّه معرفت مى نويسد:
((عمده دليلى كه فرضيه ((تحابط و موازنه )) راباطل مى كند، اين است كه اين فرضيّه ، محتاج و مستلزم ثبوت سنخيّت و مناسبت ذاتى بيندو چيزى كه مقابل يكديگر قرار مى گيرند مى باشد، تا اينكه بين آنها ((موازنه ))برقرار شود و اقل ساقط گردد،همچنان كه در ((تهاتر ديون )) وقتى دو نفر ازيكديگر ده درهم طلبكار باشند، ((تهاتر)) انجام مى گيرد، زيراهر دو دين و طلب ،پول مى باشد و ليكن اگر باهم از يك سنخ نباشد و يكىمال ، و ديگرى حق باشد، ((تهاتر)) انجام نمى گيرد.
در مساءله ((موازنه ))، اين پرسش مطرح است كه آيا ((تحابط))، بينعمل خير و شر انجام مى گيرد و يا بين ثواب و عقاب آنها؟
اگر بين عمل خير و شرّ ((تحابط)) واقع شود، ملاك((تقابل )) آنها چيست ؟ آيا براى نماز، درجه و مقياسىهست كه با آن كتك زدن يتيم و غصبمال ، سنجيده شود؟ و اگر بين ثواب و عقاب ، ((موازنه )) بر قرار مى شود، فرض مىكنيم كه عقاب خوردن مال يتيم ، ده مار است كه درهر روز ده بار گناهكار را مى گزد وثواب يك تسبيح گفتن ، آن است كه هفتاد حورالعين درهر صبحهفتاد بار با او ملاعبه كند،در اين صورت آيا از اينهفتاد حور العين به اندازه ده مار، ده تا كم مى شود و به اندازهگزيدن آنها، از دفعات ملاعبه ساقط مى گردد؟
آيا ملاك ، در ((تقابل )) و ((موازنه ))، كميت است يا كيفيت ؟ آيا تعداد سيّئات و حسنات ، باهم مقايسه مى شود يا حجمهر كدام با ديگرى ؟ آيا ملاك ، تاءثير آنها است ؟ يا اينكهمقياس و ملاك ((موازنه ))، به علم الهى موكول مى شود؟
اينها پرسشهايى است كه در آيات قرآن و روايات صحيح ، پاسخى به آنها داده نشده ودر اين رابطه آيه و روايتى وارد نشده است . بر فرض اينكه ، فرضيه ((موازنه )) ذاتاممكن باشد و ليكن چنين نيست كه هر امر ممكنى واقع بشود و جايز باشد به آن اعتقاد پيداكرد، بدون آنكه دليل شرعى بر آن دلالت داشته باشد و در غير اين صورت منجر بهبدعت در اصول و عقايد دينى خواهد شد)).(898)
بررسى استدلال منكران
در اين زمينه چند مطلب ، قابل توجه است :
1- اشاعره و كسانى كه حسن و قبح عقلى را انكار مى كنند، درباره رد يا اثبات ((موازنه ))نمى توانند استدلالى داشته باشند، مگر از بابجدل ، و در اين صورت لازم است كه بر طبق مبناى استحقاق عقلى عقاب و ثواب سخنگويند، نه بر حسب مبانى ديگر.
2- قاضى عبدالجبار در چند مورد، متذكر شده است كه مساءله تاءثير و تاءثر استحقاقعقاب و ثواب كه در ((احباط)) و ((موازنه )) مطرح مى شود، ازقبيل تاءثير و تاءثر علت و معلول نيست ، بلكه به حسن و قبحافعال خداوند مربوط مى شود؛ يعنى ثواب دادن مرتكب كبيره ،قبل از انجام گناه به جهت طاعاتى كه داشته پسنديده و نيكو است ، ولى بعد از ارتكابگناه ، نيكو نخواهد بود،همين طور در مثالهاى ديگر.(899)
بنابراين ، آن دسته اشكالهايى كه مبتنى بر آن است كه اين تاءثير و تاءثر را،تاءثير و تاءثر علّى و معلولى فرض كرده است ، بر نظريه ((موازنه )) وارد نخواهدبود.
البته اين انتقاد، بر قاضى عبدالجبار وارد مى شود كه اگر مساءله ((موازنه و احباط))به ((حسن و قبح )) فعل خداوند بازگشت مى كند و آنهم در مورد پاداش و كيفر نمودن وچگونگى آنها است كه در روز قيامت انجام مى گيرد، در اين صورت ، با فرض آنان كه((احباط و موازنه )) در اين دنيا واقع مى شود، تنافى پيدا خواهد كرد، مگر اينكه حسن وقبح را به استحقاق عقاب و ثواب مربوط سازند، وليكن اين نيز درست نيست ، زيرا برطبق مبناى آنها، طاعت و معصيت ، موجب استحقاق ثواب و عقاب مى شود؛ پس استحقاق ،فعل خداوند متعال نيست تا به حسن و قبح متّصف شود.
آرى ، اگر گفته شود كه ؛ استحقاق يك اعتبار شرعى است و چگونگى اعتبار آن به دستشارع مى باشد و اوست كه به سبب مصالحى آن را به انحاى گوناگون اعتبار مى كند ودليل نقلى اثبات مى كند كه به شكل ((موازنه ))جعل شده است ، در اين صورت كلام معقولى است ، ولى اولا: آنان چنين مطلبى را ادعا نكردهاند و ثانيا:هيچ دليل شرعى بر چنين مطلبى ، دلالت ندارد.
3- در مورد آن اشكال كه ((موازنه ))، مستلزم اجتماع نقيضين و تاءثير معدوم در از بينبردن امر موجود است ؛ جواب داده اند:هر يك ازاعمال نيك و بد در استحقاق عقاب و ثواب كهحاصل آنهاست تاءثير مى كند؛ يعنى ، عمل صالح در استحقاق عقاب وعمل بد در استحقاق ثواب ، اثر گذاشته و آن را ((تكفير)) يا ((حبط)) مى كند و در نهايت، ((موازنه )) بر قرار مى شود. اين جواب را ((محقق طوسى و علاّ مه حلى )) از آناننقل مى كنند ولى پاسخى به آنها نمى دهند.(900)
سخنى در پايان
روشن است كه افعال انسان ، بر روح و روانش تاءثير دارد؛اعمال نيك ، آثارى مطلوب و اعمال بد، آثار سويى برجاى مى گذارد. انسان مى تواند باانجام مخلصانه فرامين الهى ، عبادات و اعمال شايسته ، آن آثار سوء را به گونه اىجبران كند و آلودگى نفس به آن را، بر طرف سازد.همچنين مى تواند در جهت عكس آن ،حركت كند و آثار مطلوبى را كه در نتيجه انجاماعمال نيك ، حاصل شده ، به وسيله اعمال زشت و گناهان ، خدشه دار سازد.اصل اين تاءثير و تاءثر، با علم حضورى قابل درك است و شمارى از روايات نيزبيانگر آن است .
ولى سخن در اين است كه آيا اين تاءثير و تاءثر، بهشكل كسر و انكسار است و در پايان براى انسانحاصل جمع جبرى آن باقى مى ماند؟ آيا ثواب و عقاب فقط درهمينحاصل جمع خلاصه و منحصر مى شود؟
پاسخ موافقان ((نظريّه موازنه ))، مثبت است ، ولى نظر حق ، آن است كه اين پاسخ ،قابل اثبات نيست و نمى توان آن را پذيرفت .هم چنان كه ((نظريه احباط و تكفير)) نيزبه گونه اى كه معتزله معتقد به آنهستند، قابل پذيرش نيست ؛ گر چه ((احباط وتكفير)) فى الجمله ممكن است ، واقعهم مى شود وقابل قبول نيزهست .
الحمدللّه ربّ العالمين
فهرست منابع و مآخذ
1 - آشنايى با علوم اسلامى ، ج 2، استاد شهيد مطهرى ، انتشارات صدرا، چاپ فجر، چاپيازدهم ، تهران ، 1371 ش .
2 - آموزش عقايد، استاد محمّد تقى مصباح يزدى ، مركز چاپ و نشر سازمان تبليغاتاسلامى ، چاپ رامين ، چاپ اوّل ، 1370 ش .
3 - آموزش فلسفه ، استاد محمد تقى مصباح يزدى ، سازمان تبليغات اسلامى ، چاپخانهسپهر، چاپ اوّل ، تهران ، 1365 ش .
4 - الاختصاص ، محمّد بن محمّد بن نعمان ، شيخ مفيد، چاپ شده در ج 12 مصنّفات الشيخالمفيد(ره )، المؤ تمر العالمى لالفية الشيخ المفيد، مطبعة مهر، چاپاوّل ، قم ،1413 ق .
5 - الاحتجاج ، احمد بن على طبرسى (قرن 6)، تحقيق ابراهيم بهادرى و محمّدهادى ،انتشارات اسوه ، مطبعه باقرى ، قم ، 1413 ق .
6 - احياء علوم الدين ، محمّد بن محمّد، امام غزّالى ، دارالمعرفة ، بيروت ، 1402 ق .
7 - اربعين ، امام خمينى (چهل حديث )، مؤ سسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى (س )، چاپاوّل ، 1371 ش .
8 - اربعين ، بهاء الدين عاملى ، شيخ بهايى ،همراه با ترجمه محمّد خاتون آبادى (خواهرزاده شيخ بهايى )، انتشارات حكمت ، چاپ اوّل ، 1368 ش .
9 - ارشاد الطالبين ، تعليقات فاضل مقداد بر كتاب نهج المسترشدين علاّ مه حلّى ، چاپبمبئى .
10 - اساس البلاغة ، محمود بن عمر، زمخشرى ، دار صادر، بيروت ، 1385 ق .
11 - الاستبصار فيما اختلف من الاخبار، ابوجعفر محمّد بن الحسن ، شيخ طوسى ، دارالكتبالاسلامية ، چاپ سوّم ، تهران ، 1390 ق .
12 - اصول الدين ، ابو منصور عبدالقاهر (م 429 ق )، دارالكتب العلمية ، چاپ سوّم ،بيروت ، 1401 ق .
13 - الاصول من الكافى ، ابوجعفرمحمدبن يعقوب ، كلينى (م 328/329 ق )، دارالكتبالاسلامية ، چاپخانه حيدرى ، چاپ چهارم ، تهران ، 1365 ش .
واصول كافى با ترجمه سيد جواد مصطفوى و سيّدهاشم رسولى ، دفتر نشر فرهنگاهل بيت :، تهران .
14 - اطيب البيان فى تفسير القرآن ، سيّد عبدالحسين طيّب .
15 - اعتقادات الاسلام ، علاّ مه محمّد باقر مجلسى .
16 - الاعتقادات ، ابوجعفر محمّد بن على ، شيخ صدوق ، چاپ شده در ج 5 مصنّفات الشيخالمفيد.
17 - الاقتصاد فى الاعتقاد، ابوحامد، امام محمّد غزّالى (م 505 ق )، دانشكده الهيات دانشگاهآنكارا، 1962 م .
18 - اقرب الموارد فى فصح العربية والشوارد، سعيد الخورى ، شرتونى لبنانى .
19 - الالهيّات علىهدى الكتاب والسنّة والعقل ، محاضرات استاد سبحانى ، به قلم شيخحسن محمّد عاملى ، المركز العالمى للدراسات الاسلامية ، چاپ قدس ، چاپ سوّم ، 1412 ق.
20 - امالى ، ابو جعفر محمد بن على ، شيخ صدوق ، با ترجمه آيت اللّه كمره اىكتابفروشى اسلاميه ، چاپ اسلاميه ، تهران ، 1380 ق .
21 - امالى ، محمّد بن محمّد بن نعمان ، شيخ مفيد، چاپ شده در ج 13 مصنّفات الشيخالمفيد.
همچنين امالى مفيدهمراه با ترجمه حسين استاد ولى ، بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدسرضوى ، مشهد، 1364 ش .
22 - امالى ، ابوجعفر محمّد بن الحسن ، شيخ طوسى ، منشورات مكتبة الداورى ، قم .
23 - الانوار النعمانيّة ، سيّد نعمت اللّه موسوى جزائرى (م 1112 ق )، مطبعه شركت چاپ، تبريز.
24 - اوائل المقالات ، محمّد بن محمّد بن نعمان ، شيخ مفيد، چاپ شده در ج 4 مصنّفاتالشيخ المفيد.
25 - بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمّة الاطهار، علاّ مه محمد باقر مجلسى ، داراحياءالتراث العربى ، چاپ سوّم ، بيروت ، 1403 ق .
26 - بحوث فى الملل و النحل ، استاد جعفر سبحانى ، چاپ مهر، چاپاوّل ، قم ، 1372 ش .
27 - بداية المعارف الالهيّة فى شرح عقائد الامامية ، استاد سيد محسن خرّازى ، مركزمديريت حوزه علميه قم ، ش 4، چاپ مهر، چاپ چهارم ، قم ، 1369 ش .
28 - البراهين در كلام ، امام فخر رازى ، با مقدّمه و تصحيح سيّد محمد باقر سبزاورى ،انتشارات دانشگاه تهران ، ش 911، سال 1342 ش .
29 - البرهان فيتفسير القرآن ، سيدهاشم حسينى بحرانى (م 1107 يا 1109 ق )دارالكتب العلمية ، قم .
30 - پيام قرآن (تفسير نمونه موضوعى )، استاد مكارم شيرازى و سايرهمكاران ، مدرسةالامام اميرالمؤ منين (ع )، چاپ اوّل ، قم ، 1370 ش .
31 - تاج العروس من جواهر القاموس ، محمّد مرتضى زبيدى ، چاپ خيريه ، مصر، 1306ق .
32 - تاريخ بغداد، ابوبكر، احمد بن خطيب بغدادى (م 463 ق )، دارالكتاب ، بيروت .
33 - تاريخ علم كلام ، علاّ مه شبلى نعمانى ، ترجمه سيّد محمّد تقى فخر داعى گيلانى، چاپ رنگين ، تهران ، 1328 ش .
34 - تاريخ علم كلام و مذاهب اسلامى ، على محمّد ولوى ، مؤ سسه انتشارات بعثت ، 1367ش .
35 - تاريخ الفرق الاسلامية ونشاءة علم الكلام عند المسلمين ، مطبعه محمد على صبيح ،چاپ دوّم ، مصر، 1378 ق .
36 - التبيان فى تفسير القرآن ، ابوجعفر محمد بن الحسن ، شيخ طوسى ، دار احياءالتراث العربى ، بيروت .
37 - تحف العقول ، ابو محمّد الحسن بن الحسين ، ابن شعبه حرّانى (قرن چهارم )، باترجمه فارسى ، تصحيح على اكبر غفّارى ، انتشارات كتابفروشى اسلاميه ، چاپاسلاميه ، تهران ، 1400 ق .
38 - التحقيق فى كلمات القرآن الكريم ، حسن مصطفوى ، مركز نشر الكتاب ، تهران ،1395 ق .
39 - تذكرة الحفاظ، شمس الدين محمّد ذهبى (م 748 ق )، دار احياء التراث العربى ،بيروت .
40 - ترجمه انجيل ، انتشارات انجمن كتاب ، چاپ سوّم ، 1981 م .
41 - ترجمه توحيد صدوق (اسرار توحيد)، محمّد حسن اردكانى ، انتشارات علميه اسلاميه، چاپ خواندنيها.
42 - ترجمه ثواب الاعمال وعقاب الاعمال ، ابوجعفر محمد بن على ، شيخ صدوق ، ترجمهعلى اكبر غفّارى ، كتابفروشى صدوق ، تهران .
43 - ترجمه خصال صدوق ، مدرّس گيلانى ، سازمان چاپ و انتشارات جاويدان .
44 - ترجمه نهج البلاغه ، محمّد جعفر امامى و محمّد رضا آشتيانى زير نظر استاد مكارمشيرازى ، مطبوعاتىهدف ، مدرسة الامام اميرالمؤ منين عليه السّلام ، چاپاوّل ، قم .همچنين ترجمه و شرح نهج البلاغه ، فيض الاسلام .
45 - ترجمه و شرح تجريد الاعتقاد، علاّ مه شيخ ابوالحسن شعرانى ، انتشاراتكتابفروشى اسلاميه ، چاپ اسلاميه ، چاپ دوّم ، 1398 ق .
46 - تصحيح الاعتقادات ، شيخ مفيد، چاپ شده در ج 5 مصنّفات الشيخ المفيد.
47 - تفسير ابن كثير، عماد الدين ، اسماعيل بن كثير دمشقى (م 774 ق )، دارالمعرفة ، چاپدوّم ، بيروت ، 1407 ق .
48 - تفسير ابوالفتوح ، شيخ ابوالفتوح رازى (قرن ششم )، با تصحيح و حواشىعلاّ مه شعرانى ، كتابفروشى اسلاميه ، 1398 ق .
49 - تفسير ابى السعود المسمّى ارشاد العقل السليم الى مزايا القرآن كريم ،ابوالسعود، محمد بن محمد، قاضى القضاة (م 951 ق ) دار احياء التراث العربى،بيروت .
50 - تفسير البيضاوى المسمّى انوار التنزيل و اسرارالتاءويل ، عبداللّه بن عمر شيرازى بيضاوى (م 791 ق ) دارالكتب العلمية ، چاپاوّل ، بيروت ، 1408 ق .
51 - تفسير جوامع الجامع ، امين الدين فضل بن الحسن طبرسى (م 548 ق )، با تصحيح وتعليق دكتر ابوالقاسم گرجى ، مركز مديريت حوزه علميه قم ، ش 14، چاپ سوّم،1412 ق .
52 - تفسير روح البيان ، اسماعيل حقّى البروسوى (م 1137 ق )، دار احياء التراثالعربى ، چاپهفتم ، بيروت ، 1405 ق .
53 - تفسير سوره حمد، امام خمينى (س )، تهيه و تنظيم على اصغر ربّانى خلخالى ،دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم ، 1400 ق .
54 - تفسير شريف لاهيجى ، بهاء الدين محمد بن شيخ على ، شريف لاهيجى ، با مقدّمه وتصحيح ميرجلال الدين حسينى و دكتر آيتى ، انتشارات علمى ، 1363 ش .
55 - تفسير الصافى ، فيض كاشانى ، كتابفروشى اسلاميه ، چاپ اسلاميه ، چاپچهارم ، تهران ، 1393 ق .
56 - تفسير القرآن الكريم ، محمّد بن ابراهيم ، صدرالمتاءلهين ، انتشارات بيدار، چاپاوّل ، قم ، 1364 ش .
57 - تفسير القرآن الكريم ، محى الدين ابن عربى (م 638 ق ) داراليقظة العربية ،چاپ اوّل ، بيروت ، 1387 ق .
58 - تفسير القرآن الكريم ، علاّ مه سيد عبداللّه شبّر (م 1242 ق ) داراحياء التراثالعربى ، چاپ سوّم ، 1397 ق .
59 - تفسير القرآن والعقل ، سيد نورالدين حسينى عراقى (م 1341 ق )، بنياد فرهنگاسلامى كوشانپور، چاپخانه علميه ، قم ، 1362 ش .
60 - تفسير القمى ، على بن ابراهيم القمى (قرن 3 و 4)، با تصحيح و تعليق سيّدطيّب موسوى جزائرى ، منشورات مكتبة الهدى ، مطبعة النجف ، 1387 ق .
61 - التفسير الكاشف ، محمّد جواد مغنية ، دارالعلم للملايين ، چاپاوّل ، بيروت ، 1968 م .
62 - التفسير الكبير (مفاتيح الغيب )، امام فخر رازى ، دارالكتب العلميه ، چاپ دوّم ،تهران .
63 - تفسير كنز الدقائق ، ميرزا محمّد مشهدى ،جمال الدين قمى (م 1125 ق )، انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، 1407 ق .
64 - تفسير گازر (جلاء الاذهان وجلاء الاحزان ) الحسن بن الحسن الجرجانى ، با تصحيحو تعليق مير جلال الدين حسينى ارموى محدّث ، 1378 ق .
65 - تفسير المراغى ، احمد مصطفى المراغى ، مطبعة مصطفى الحلبى ، چاپ دوّم ، مصر،1373 ق .
66 - تفسير المنار، شيخ محمد عبده ، به قلم سيّد محمد رشيد رضا، دارالمنار، چاپ سوّم ،1367 ق .
67 - التفسير المنسوب الى الامام الحسن العسكرى عليه السّلام ، مدرسة الامام المهدى ،مطبوعه مهر، چاپ اول ، قم 1409ه‍ .
68 - تفسير منهج الصادقين ، ملاّ فتح اللّه كاشانى ، با مقدّمه ، تصحيح و حواشى علاّ مهشعرانى ، انتشارات كتابفروشى اسلاميه ، چاپ سوّم ، 1346 ش .
69 - تفسير نمونه ، استاد مكارم شيرازى باهمكارى جمعى از نويسندگان ، دارالكتبالاسلامية ، چاپخانه حيدرى ، تهران .
70 - تفسير نور الثقلين ، شيخ عبد على بن جمعه حويزى ، تصحيح و تعليق سيدهاشمرسولى محلاّ تى ، مؤ سسه مطبوعاتى اسماعيليان ، چاپ علميه ، قم .
71 - التمهيد فى علوم القرآن ، استاد محمدهادى معرفت ، مركز مديريت حوزه علميه قم ،چاپ مهر، چاپ سوّم ، قم ، 1367 ش .
72 - تمهيد الاصول فى علم الكلام ، محمّد بن حسن ، شيخ طوسى ، انتشارات دانشگاهتهران ، ش 1835، سال 1362 ش .همچنين ، تمهيدالاصول با ترجمه عبدالمحسن مشكوة الدينى ، انجمن اسلامى حكمت وفلسفه ايران ، 1358ش .
73 - توضيح المراد، سيدهاشم حسينى تهرانى ، مكتبه مرتضويه ، 1381 ق .
74 - تهذيب الاحكام فى شرح المقنعة (شيخ مفيد)، محمد بن الحسن ، شيخ طوسى ، دارالكتبالاسلامية ، چاپ سوّم ، تهران ، 1390 ق .
75 - تهذيب الاصول ، تقرير درس اصول امام خمينى (س )، تاءليف استاد جعفر سبحانى، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم ، 1405 ق .
76 - تهذيب التهذيب ، ابن حجر عسقلانى (م 852 ق )، دائرة المعارف النظامية ، چاپاوّل ،هند، 1325 ق .
77 - الجامع لاحكام القرآن ، محمّد بن احمد انصارى قرطبى (م 671 ق )، دارالكتب العلمية ،چاپ اوّل ، بيروت ، 1408 ق .
78 - جامع البيان فى تاءويل القرآن ، محمّد بن جرير طبرى (م 310 ق )، مطبعة مصطفىالحلبى ، چاپ دوّم ، مصر، 1373 ق .
79 - الجواهر فى تفسير القرآن الكريم ، طنطاوى جوهرى ، مطبعة مصطفى الحلبى ،چاپ دوّم ، مصر، 1350 ق .
80 - جواهر الكلام فى شرح شرايع الاسلام ، شيخ محمد حسن نجفى ، داراحياء التراثالعربى ، چاپهفتم ، بيروت ، 1981 م .
81 - الحدود والحقائق ، علم الهدى ، على بن الحسين ، سيّد مرتضى (م 436 ق )، چاپ شدهدر يادواره شيخ طوسى (الذكرى الالفية للشيخ الطوسى ) ج 2، دانشكده الهيات و معارفاسلامى مشهد، 1351 ش .
82 - الحدود والحقايق ، صاعد بن ابى منصور قاضى شرف الدين (قرن ششم )، چاپشده در يادواره شيخ طوسى .
83 - حق اليقين ، علاّ مه محمّد باقر مجلسى ، چاپخانه شركت سهامى طبع كتاب ، تهران ،1338 ش .
84 - حق اليقين فى معرفة اصول الدين ، سيّد عبداللّه شبّر، منشورات الاعلمى ، تهران .
85 - حقايق الايمان ، زين الدين ، شهيد ثانى ، چاپ شده با كتاب كشف الفوائد علاّ مهحلّى .
86 - الحكايات ، محمّد بن نعمان ، شيخ مفيد، چاپ شده در ج 10 مصنّفات الشيخ المفيد.
87 - الحكمة المتعالية فى الاسفار العقلية الاربعة ، صدر الدين محمد شيرازى ،صدرالمتاءلهين (م 1050 ق )، دار احياء التراث العربى ، چاپ سوّم ، بيروت ، 1981 م.
88 - دائرة المعارف الاسلامية الشيعة ، ج 3، حسن الامين ، بيروت ، 1392 ق .
89 - دائرة المعارف الاسلامية ، ج 5، انتشارات جهان ، تهران .
90 - در قلمرو وجدان ، سيرى در عقايد اديان و اساطير، دكتر عبدالحسين زركوب ،انتشارات علمى ، چاپخانه مهارت ، چاپ اوّل ، تهران ، 1369 ش .
91 - الدر المنثور فى تفسير الماءثور، جلال الدين السيوطى ، مطبعة الانوار المحمودية.
92 - ده مقاله پيرامون مبداء و معاد، استاد جوادى آملى ، انتشارات الزهراء، چاپخانه علاّ مهطباطبايى ، 1363 ش .
93 - الذخيرة فى علم الكلام ، علم الهدى ، على بن الحسين ، سيّد مرتضى ، تحقيق سيداحمد حسينى ، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين ، قم ، 1411 ق .
94 - الذريعة الى تصانيف الشيعة ، شيخ آقا بزرگ تهرانى ، دارالاضواء، چاپ سوّم ،بيروت ، 1403 ق .
95 - روح المعانى فى تفسير القرآن العظيم والسبع المثانى ، شهاب الدين سيد محمودآلوسى (م 1270 ق )، داراحياء التراث العربى ، چاپ چهارم ، بيروت ، 1405 ق .
96 - رحمة من الرحمن فى تفسير و اشارات القرآن ، محى الدين ابن عربى ، مطبعة نضر،دمشق ، 1410 ق .
97 - روان جاويد در تفسير قرآن مجيد، ميرزا محمد ثقفى تهرانى ، انتشارات برهان ، چاپدوّم ، تهران .
98 - سرمايه ايمان ، آخوند ملاّ عبدالرّزاق لاهيجى ، 1304 ق .
99 - سنن ابن ماجه ، (م 275 ق )، داراحياء التراث العربى ، 1395 ق .
100 - سنن ابى داوود، ابو داوود سليمان بن اشعث سجستانى (م 275 ق )، دار احياء السنّةالنبويّة .
101 - سنن النسائى بشرح الحافظ جلال الدين السيوطى ، دار الكتب العلمية بيروت .
102 - شرح الاصولالخسمة ، عبدالجبار بن احمد، قاضى القضاة ، مطبعةالاستقلال الكبرى ، چاپ اوّل ، قاهره ، 1384 ق .
103 - شرح الاصول من الكافى ، صدرالدين شيرازى ، صدر المتاءلهين ، مكتبة المحمودى، تهران ، 1391 ق .
104 - شرح تبصرة المتعلمين ، كتاب القضاء، ضياء الدين العراقى ، با تحقيق وتعليقات استاد محمدهادى معرفت ، چاپ مهر، قم .
105 - شرح شافية ابن الحاجب ، شيخ رضى الدين استرآبادى (م 684 ق )، دارالكتبالعلمية ، بيروت ، 1395 ق .
106 - شرح العقائد العضدية ، محمد اسعد، محقق دوانى .
107 - شرح غرر الحكم ودرر الكلم ، جمال الدين محمّد خوانسارى ، انتشارات دانشگاهتهران ، چاپ دوّم ، 1346 ش .
108 - شرح كشف المراد، على محمّدى خراسانى ، انتشارات دارالفكر، چاپاوّل ، قم ، 1370 ش .
109 - شرح مبسوط منظومه ، درسهاى استاد شهيد مطهرى ، انتشارات حكمت ، چاپ دوّم ،1404 ق .
110 - شرح المقاصد، سعد الدين تفتازانى (م 793 ق )، منشورات شريف رضى ، چاپامير، چاپ اوّل ، قم ، 71 - 1370 ش .
111 - شرح المواقف ، على بن محمد، سيد شريف جرجانى (م 812 ق )، منشورات رضى ،قم .
112 - شرح نهج البلاغه ، ابن ابى الحديد، دار احياء الكتب العربية ، چاپاوّل ، 1378ق .
113 - شرح نهج البلاغه ، كمال الدين ابن ميثم بحرانى (م 679 ق )، منشورات مؤ سسهنصر، چاپ حيدريه ، چاپ اوّل ، تهران ، 1387 ق .
114 - شرح و تفسير لغات قرآن بر اساس تفسير نمونه ، جعفر شريعتمدارى ، مؤ سسهچاپ و انتشارات آستان قدس رضوى ، چاپ اوّل ، مشهد، 1372 ش .
115 - الشفاء، الالهيّات ، الشيخ الرئيس ، ابو على بن سينا، منشورات مكتبة آيت اللّهمرعشى ، قم ، 1404 ق .
116 - الصحاح ، تاج اللغة وصحاح العربية ،اسماعيل بن حمّاد الجوهرى ، دارالعلم للملايين ، چاپ چهارم ، بيروت ، 1990 م .
117 - صحيح البخارى ، محمّد بن اسماعيلالبخارى ، دارالمعرفة ، بيروت .
118 - صحيح مسلم بشرح النووى ، دار احياء التراث العربى ، مكتبة المثنى ، بيروت .
119 - صحيفه كامله سجاديّه ، ترجمه و شرح سيد على نقى فيض الاسلام ، 1375 ق .
120 - عللالشرايع ، ابوجعفر محمد بن على بن حسين ، شيخ صدوق ، دار احياء التراث العربى .
121 - عوالى اللئالى العزيزية فى الاحاديث الدينيّة ، ابن ابى جمهور، محمّد بن علىابن ابراهيم احسايى ، تحقيق مجتبى عراقى ، مطبعة سيد الشهداء، چاپاوّل ، قم 1403 ق .
122 - الفرق بين الفرق ، عبدالقاهر بن طاهر الاسفراينى (م 429 ق )، مكتبه محمد علىصبيح ، مصر.
123 - فرق الشيعه ، ابومحمد الحسن بن موسى النوبختى (قرن 3)، چاپ حيدريه ، چاپچهارم ، نجف اشرف .
124 - الفروع من الكافى ، محمّد بن يعقوب ، شيخ كلينى ، تصحيح على اكبر غفّارى ،دارالكتب الاسلامية ، چاپخانه حيدرى ، چاپ سوّم ، 1367 ش .
125 - الفصل فى الملل و الاهواء والنحل ، ابو محمّد على بن احمد بن حزم (م 456 ق )،دارالمعرفة ، بيروت .
126 - فصول العقائد، خواجه نصير الدين طوسى ، مطبعة المعارف ، چاپ دوّم ، بغداد،1380 ق .
127 - الفصول المهمّة فى اصول الائمّة :، محمد بن الحسن ، شيخ حرّ عاملى (م 1104 ق)، چاپ حيدريه ، چاپ دوّم ، نجف اشرف ، 1378 ق .
128 - فلسفه علم كلام (Kalam the of philosophy The)،هرى اوسترين ولفسن(Wolfson Austryn Harry)، ترجمه احمد آرام ، انتشارات الهدى ، چاپخانه سازمان چاپو انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى ، تهران ، 1368 ش .
129 - فى ظلال القرآن ، سيد قطب ، دار احياء التراث العربى ، چاپهفتم ، بيروت ،1391 ق .
130 - قاموس قرآن ، سيد على اكبر قرشى ، دار الكتب الاسلامية ، چاپ سوّم ، تهران ،1361 ش .
131 - القاموس المحيط، مجد الدين ، فيروز آبادى (م 812 ق ).
132 - القواعد الفقهية ، ميرزا حسن بجنوردى ، مؤ سسه اسماعيليان ، چاپ دوّم ، قم ،1371 ش .
133 - القواعد الفقهية ، استاد مكارم شيرازى ، منشورات مدرسة الامام اميرالمؤ منين عليهالسّلام ، چاپ سوّم ، قم ، 1411 ق .
134 - قواعد المرام فى علم الكلام ، كمال الدين ابن ميثم بحرانى ، (م 699 ق )، چاپمهر، چاپ اوّل ، 1398 ق .
135 - القول السديد فى شرح التجريد، محمد بن المهدى الحسينى الشيرازى ، مطبعةالا داب ، چاپ اوّل ، نجف اشرف ، 1381 ق .
136 - كتاب العين ، الخليل بن احمد الفراهيدى (م 175 ق )، تصحيح دفتر انتشاراتاسلامى وابسته به جامعه مدرسين ، چاپ اوّل ، قم ، 1414 ق .
137 - الكشّاف عن حقايق غوامض التنزيل وعيونالاقاويل فى وجوه التاءويل ، محمد بن عمر زمخشرى (م 528 ق )، نشر ادب الحوزه .
138 - كشف الاسرار، امام خمينى (س ).
139 - كشف الفوائد فى شرح قواعد العقائد، حسن بن يوسف ، علاّ مه حلّى ، چاپ تابش ،تبريز، 1360 ش .
140 - كشف المراد فى شرح تجريد الاعتقاد، حسن بن يوسف ، علاّ مه حلّى ، (م 726 ق )،منشورات مؤ سسه الاعلمى ، چاپ اوّل ، بيروت ، 1399 ق .همچنين كشف المراد، با تصحيحو تعليقات استاد حسن زاده ، چاپ دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين ، قم ،1407 ق .
141 - كفاية الاصول ، آخوند محمد كاظم خراسانى ، مؤ سسهآل البيت عليهم السلام ، چاپ مهر، چاپ اوّل ، قم ، 1409.
142 - كلام مسيحى ، توماس ميشل ، ترجمه حسين توفيقى ، مركز مطالعات و تحقيقاتاديان و مذاهب ، چاپ اعتماد قم ، 1377 ش .
143 - كلم الطيّب در تقرير عقايد اسلام ، سيد عبدالحسين طيّب ، كتابفروشى اسلام ،چاپ سوّم ، تهران .
144 - كلّيات مفاتيح الجنان ، شيخ عبّاس قمى ، با ترجمه سيد احمد طيّبى شبسترى ،انتشارات اسلاميه ، چاپ حيدرى ، 1349 ش .
145 - كنز العمّال فى سنن الاقوال والافعال ، علاءالدين على بن حسام الدين الهندى (م975 ق )، مؤ سسة الرسالة ، چاپ پنجم ، بيروت ، 1405 ق .
146 - گوهر مراد، آخوند ملاّ عبدالرّزاق لاهيجى .
147 - لسان العرب ، محمد بن مكرم بن منظور مصرى ، نشر ادب الحوزه ، قم ، 1405ق .
148 - لغت نامه دهخدا، على اكبر دهخدا، چاپخانه مجلس ، تهران ، 1325 ش .
149 - اللوامع الالهية فى المباحث الكلامية ،فاضل مقداد سيورى (م 826 ق )، تحقيق و تعليق محمد على قاضى طباطبايى ، چاپ شفق ،تبريز، 1396 ق .
150 - المبداء والمعاد، محمد بن ابراهيم صدرالدين شيرازى ، صدر المتاءلهين ، انجمنفلسفه ايران ، 1354 ش .همچنين مبداء و معاد، با ترجمه احمد بن محمد حسينى اردكانى ،مركز نشر دانشگاهى ، تهران ، 1362 ش .
151 - مجمع البحرين ، فخر الدين طريحى (م 1085 ق )، انتشارات كتابفروشىمرتضوى ، چاپ دوّم ، تهران ، 1362 ش .
152 - مجمع البيان فى تفسير القرآن ، ابوعلىفضل بن حسن طبرسى ، منشورات كتابخانه آيت اللّه مرعشى ، قم ، 1403 ق .همچنين مجمعالبيان ، با تصحيح و حواشى علاّ مه شعرانى ، كتابفروشى اسلاميه ، چاپ پنجم ،1395 ق .
153 - مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى ، ج 1، انتشارات صدرا، چاپ فجر، چاپ سوّم ،1372 ش .
154 - محاضرات فى اصول الفقه ، تقرير درساصول آيت اللّه خويى ، به قلم محمد اسحاق فيّاض ، انتشارات امام موسى صدر، چاپنمونه ، قم .
155 - المحجة البيضاء فى تهذيب الاحياء، ملاّ محسن فيض كاشانى (م 1091 ق )، دفترانتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين ، چاپ دوّم ، قم .
156 - محصّل افكار المتقدّمين والمتاءخّرين من الحكماء والمتكلّمين ، امام فخر رازى (606 ق ).
157 - مخزن العرفان در تفسير قرآن ، بانوى اصفهانى ، نهضت زنان مسلمان ، 1361ش.
158 - مذاهب الاسلاميين ، دكتر عبدالرحمن بدوى ، چاپاوّل ، بيروت ، 1971 م .
159 - مرآة العقول فى شرح اخبار آل الرسول (ص )، علاّ مه محمد باقر مجلسى (م1111 ق )، دارالكتب الاسلامية ، چاپ دوّم ، تهران ، 1363 ش .
160 - المسائل السرويّة ، شيخ مفيد، چاپ شده در ج 7 مصنّفات الشيخ المفيد.
161 - مستدرك الوسائل ومستنبط المسائل ، ميرزا حسين نورى طبرسى (م 1320ق )، تحقيقمؤ سسه آل البيت :، چاپ سعيد، چاپ اوّل ، مشهد، 1407 ق .
162 - مسند احمد بن حنبل (م 241 ق )، دارالفكر، چاپ دوّم ، بيروت ، 1414 ق .
163 - مصابيح الانوار فى حلّ مشكلات الاخبار، سيد عبداللّه شبر، چاپ بصيرتى ، قم ،1371 ق .
164 - المصباح المنير فى غريب الشرح الكبير للرافعى ، احمد بن محمدعلى الفيومى (م770 ق )، 1347 ق .
165 - معانى الاخبار، ابوجعفر محمد بن على بن الحسين ، شيخ صدوق ، انتشارات اسلامىوابسته به جامعه مدرسين قم ، 1361 ش .
166 - معاد شناسى ، سيد محمد حسين حسينى تهرانى ، انتشارات حكمت ، چاپخانه علاّ مهطباطبايى ، چاپ اوّل .
167 - معاد شناسى ، در پرتوى كتاب ، سنّت وعقل ، ترجمه قسمت معاد كتاب ((الالهيات ، ج 4)) استاد سبحانى ، با ترجمه على شيروانى، انتشارات الزهراء، چاپ اوّل ، 1370 ش .
168 - معجم مفردات الفاظ القرآن ، راغب اصفهانى .
169 - معجم مقاييس اللّغة ، احمد بن فارس (م 395 ق )، مطبعة مصطفى الحلبى ، چاپ دوّم، مصر، 1389 ق .
170 - معراج السعادة ، ملاّ احمد نراقى ، كانون انتشارات علمى ، چاپخانه علمى ، چاپچهارم ، 1366 ش .
171 - المغنى فى ابواب التوحيد والعدل ، عبدالجبّار بن احمد الهمدانى ، قاضىالقضاة ، قاهره ، 1385 ق .
172 - مفاتيح الغيب ، صدر الدين ، محمد بن ابراهيم ، صدر المتاءلهين ، چاپ خواندنيها،چاپ اوّل ، 1363 ش .
173 - مقالات الاسلاميين ، ابوالحسن الاشعرى .
174 - الملل والنحل ، محمّد بن عبدالكريم شهرستانى (م 548 ق )، دارالمعرفة ، چاپ دوّم، بيروت ، 1395 ق .
175 - مناهج الوصول الى علم الاصول ، امام خمينى (س )، مؤ سسه تنظيم و نشر آثار امامخمينى ، مطبعة مؤ سسة العروج ، چاپ اوّل ، 1373 ش .
176 - المنجد فى اللّغة والاعلام ، دارالمشرق ، بيروت .
177 - منشور جاويد، استاد جعفر سبحانى ، دارالقرآن الكريم ، چاپخانه مهر، چاپاوّل ، قم ، 1369 ش .
178 - المنقذ من التقليد، سديد الدين محمود الحمصى الرّازى (قرن 7)، دفتر انتشاراتاسلامى وابسته به جامعه مدرسين ، چاپ اوّل ، قم ، 1412 ق .
179 - من لا يحضره الفقيه ، ابوجعفر محمد بن على ، شيخ صدوق ، مكتبة صدوق ، تهران، 1392 ق .
همچنين من لا يحضره الفقيه ، با ترجمه غفّارى ، نشر صدوق ، چاپ تابش ، چاپاوّل ، 1368 ش .
180 - منهاج البراعة فى شرح نهج البلاغة ، ميرزا حبيب اللّه هاشمى خويى ، منشوراتمكتبه اسلاميه ، مطبعه اسلاميه ، چاپ چهارم ، تهران ، 1400 ق .
181 - منهدى القرآن ، محمّد تقى المدرّسى ، دارالهدى ، چاپاوّل ، 1406 ق .
182 - الميزان فى تفسير القرآن ، علاّ مه سيد محمد حسين طباطبايى ، مؤ سسه مطبوعاتىاسماعيليان ، چاپ سوّم ، 1394 ق .
همچنين ترجمه الميزان (دوره 20 جلدى )، بنياد علمى و فكرى علاّ مه طباطبايى ، چاپگلشن ، چاپ چهارم 1367 ش .
183 - ميزان الاعتدال فى نقد الرجال ، محمّد بن احمد بن عثمان الذهبى (م 748 ق )،دارالفكر.
184 - ميزان الحكمة ، محمّد محمّدى رى شهرى ، مكتب الاعلام الاسلامى .
185 - النهاية فى غريب الحديث والاثر، محمود الدين ، ابن الاثير (م 606 ق )، مؤ سسهمطبوعاتى اسماعيليان ، چاپ چهارم ، قم ، 1364 ش .
186 - نهاية الاصول ، تقرير درس اصول آيت اللّه بروجردى ، انتشارات ايران ، مطبعةالحكمة ، قم ، 1375 ق .
187 - نهاية الاقدام فى علم الكلام ، عبدالكريم شهرستانى ، دار الكتاب اللبنانى .
188 - نهاية الحكمة ، علاّ مه سيد محمد حسين طباطبايى ، مركز نشر دار التبليغ .
189 - النكت فى مقدمات الاصول ، شيخ مفيد، چاپ شده در ج 10 مصنّفات الشيخ المفيد،المؤ تمر العالمى لالفية الشيخ ‌المفيد، مطبعه مهر، چاپاوّل ، قم ، 1413 ق .
190 - نهج المسترشدين فى اصول الدين ، حسن بن يوسف ، علاّ مه حلّى ، تحقيق سيد احمدحسينى و شيخهادى يوسفى ، مجمع الذخائر الاسلامية ، قم .
191 - وسائل الشيعة الى تحصيلمسائل الشريعة ، محمّد بن الحسن ، شيخ حرّ عاملى (م 1104 ق )، داراحياء التراثالعربى ، چاپ چهارم ، بيروت ، 1391 ق .

fehrest page

back page

 

 
 

کلیه حقوق این سایت محفوظ می باشد.

طراحی و پیاده سازی: GoogleA4.com | میزبانی: DrHost.ir

انهار بانک احادیث انهار توضیح المسائل مراجع استفتائات مراجع رساله آموزشی مراجع درباره انهار زندگینامه تالیفات عربی تالیفات فارسی گالری تصاویر تماس با ما جمادی الثانی رجب شعبان رمضان شوال ذی القعده ذی الحجة محرم صفر ربیع الثانی ربیع الاول جمادی الاول نماز بعثت محرم اعتکاف مولود کعبه ماه مبارک رمضان امام سجاد علیه السلام امام حسن علیه السلام حضرت علی اکبر علیه السلام میلاد امام حسین علیه السلام میلاد حضرت مهدی علیه السلام حضرت ابالفضل العباس علیه السلام ولادت حضرت معصومه سلام الله علیها پاسخ به احکام شرعی مشاوره از طریق اینترنت استخاره از طریق اینترنت تماس با ما قرآن (متن، ترجمه،فضیلت، تلاوت) مفاتیح الجنان کتابخانه الکترونیکی گنجینه صوتی پیوندها طراحی سایت هاستینگ ایران، ویندوز و لینوکس دیتاسنتر فن آوا سرور اختصاصی سرور ابری اشتراک مکانی colocation